Premašeno je da zamišljamo Gnozu kao jednostavnu metafizičku struju unešenu u nedra hrišćanstva. Gnoza sačinjava egzistencijalan stav sa posebnim osobinama, ukorenjena u najstarijoj, najuzvišenijoj i prefinjenoj ezoteričkoj aspiraciji svih naroda, čija istorija, nažalost, nije dobro poznata od strane istoričara, teologa, sociologa i antropologa našeg vremena.